“Dit gaat heel veel betekenen voor de bouw en dus ook voor de gevelbranche

Vandaag lanceert digiGO BIM Loket voor alle partijen in de branche de laagdrempelig te gebruiken ILS Configurator. Het doel van deze tool: informatie-uitwisseling op projecten verbeteren. Meer dan 130 professionals uit de branche dachten erover mee. Een van hen was Stefan van Dijk, BIM coördinator bij Kolf & Molijn en Rollecate, specialist in aluminium geveltechniek. Hij was ook betrokken bij de ILS Gevel - nu ILS VMRG Metalen Gevel - die straks door de ILS Configurator ontsloten wordt. “Met de ILS Configurator wordt het makkelijker om goed te communiceren met elkaar. Je gaat dezelfde taal spreken, minder fouten maken, meteen vanaf de start nadenken over de levensduur van een gebouw. Dit gaat heel veel betekenen voor de bouw en dus ook voor de gevelbranche.”

Wat is een ILS?
ILS staat voor informatieleveringsspecificatie. In een informatieleveringsspecificatie maken projectpartners afspraken over de informatielevering tijdens een bouwproject, zodat alle partners hun werk goed kunnen uitvoeren. Dit kan gaan om informatie die nodig is gedurende het proces of om informatie die nodig is gedurende de gebruiksfase. In een ILS wordt vastgelegd welke bouwwerkinformatie door wie wordt aangeleverd, waar deze informatie te vinden is en wanneer ze beschikbaar is. Belangrijk, want samenwerken gaat beter als de informatie waarop we bouwen uitwisselbaar, gestructureerd, eenduidig, correct, volledig en herbruikbaar is. Een ILS is vaak onderdeel van het contract tussen opdrachtgever en opdrachtnemer.

Stefan van Dijk (VMRG) is betrokken bij de ontwikkeling van de ILS Configurator.

Informatie delen: gebruik je dezelfde taal?

Iedereen die in de bouw en techniek werkt weet het: informatie goed en foutloos uitwisselen is moeilijk. Er zijn zoveel betrokken partijen, toepassingen, producten en prestaties. Het is lastig om de uitwisseling van al die informatie foutloos, compleet en gestructureerd uit te voeren. Liefst nog met een blik op de toekomst en de verdere levensduur van een bouwwerk.

Helemaal nu we steeds meer digitaal doen. Om goed informatie uit te kunnen wisselen met elkaar, is het belangrijk dat we dezelfde taal gebruiken. Heel simpel: noem je een deur een ‘deur’ of ook wel eens een ‘voordeur’ of ‘deur achter’? Gebruik je met elkaar niet dezelfde ‘labels’, dan kan je informatie niet uitwisselen, moet je dingen opnieuw doen, ben je steeds aan het zoeken.

Als we breedte zeggen, waar verwijst deze breedte dan naar, het hele kozijn, de deurvleugel of het kozijnprofiel?

Welke standaarden spreken we af?

Daarom kwamen er sinds een paar jaar in de branche steeds meer afspraken over informatie-uitwisseling, onder andere in de vorm van branchebrede informatieleveringsspecificaties. Welke informatie hebben we van elkaar nodig, kunnen we die informatie ook aan elkaar leveren en hoe doen we dat dan? Hoe noemen we een bouwlaag, welke materiaalbenamingen gebruiken we, welke informatie plakken we op objecten?

Eenvoudiger informatie uitwisselen bij gevelbouw

Zo kwam er ook een ILS Gevel, een initiatief vanuit VMRG, de branchevereniging voor gevels en gevelelementen. Stefan van Dijk was hier vanuit zijn functie als BIM coördinator bij Kolf & Molijn en Rollecate nauw bij betrokken.

Stefan: “Tijdens verschillende bijeenkomsten spraken we met elkaar over hoe we de zaken gingen benoemen. Als we breedte zeggen, waar verwijst deze breedte dan naar, het hele kozijn, de deurvleugel of het kozijnprofiel? En op welk detailniveau kan het kozijn uitgewerkt worden en wil je informatie in het project vastleggen? Zodoende is er gekozen voor drie uitwerkingsniveaus. Het kozijn als één element, het kozijn opgedeeld in hoofdonderdelen (kaderprofielen, raam/deurvleugel inclusief glas) of het kozijn opgedeeld in materialen (kaderprofiel, vleugelprofiel, glas).”

“Gaandeweg merk je dan dat zo’n lijst met informatie die je nodig hebt steeds langer wordt. Een profiel heeft een binnen- en een buitenschil, hoe noemen we dan de oppervlaktebehandeling; laagdikte binnen en buiten? Welke specificaties hebben we van de aannemer nodig bij bijvoorbeeld een deur? Want als het een vluchtdeur is, moeten wij er een bepaald beslag op zetten, moet de deur voldoen aan een bepaalde geluidswaarde, dan moet er een ander type glas in. Uiteindelijk ontstond zo een boekje van 20 pagina’s met tabellen, wat teruggebracht is tot één multidimensionale Excel-lijst die iedereen kon gaan gebruiken.”

Ik constateerde verschillen tussen de ILS Gevel en de ILS O&E, dus toen heb ik contact gezocht. Zo kwam ik in de beheercommissie ILS O&E.

Gebruik ILS nog makkelijker maken

Stefan kwam door zijn betrokkenheid bij de ILS Gevel ook in aanraking met de ILS Ontwerp & Engineering. “Ik constateerde verschillen tussen de ILS Gevel en de ILS O&E, dus toen heb ik contact gezocht. Zo kwam ik in de beheercommissie ILS O&E met als doel input vanuit een toeleverancier te bieden. Je wil ook dáár de informatie op elkaar aan laten sluiten vanuit verschillende disciplines. Zo kwam de discussie op gang over hoe we het gebruik van de verschillende ILS’en makkelijker konden maken. Tegelijkertijd volgden we de ontwikkeling van de ILS Configurator en kwamen wij, als beheercommissie ILS O&E, erachter dat we het beste een nauwe samenwerking met dit initiatief aan konden gaan. Al snel kwamen we tot de conclusie dat beide initiatieven elkaar verder brengen.”

Allemaal werken met één tool

Uiteindelijk duurde de ontwikkeling van de ILS Configurator vier jaar en dachten meer dan 130 professionals uit de branche erover mee. Dankzij brede financiële steun uit de sector en een substantiële Europese subsidie groeide het uit tot een geavanceerd softwareontwikkelingsproject waar straks de hele branche zijn voordeel mee kan doen. Deze tool helpt ketenpartners in ontwerp, bouw en techniek om eenvoudig en uniform hun informatievragen uit te wisselen met elkaar. Belangrijk, want informatie goed uitwisselen is cruciaal voor goede samenwerking en het voorkomen van fouten.

Stefan: “De ILS Configurator is echt een belangrijke ontwikkeling. Iedereen hoeft straks nog maar met één tool te werken. Er zit een vraag- en antwoordspel in, waardoor zelfs een leek op het gebied van informatie-uitwisseling ermee aan de slag kan. Stap voor stap krijg je meer specifieke vragen voorgeschoteld over je project. Is het nieuwbouw/renovatie, bestemd voor wonen, commercieel of een combinatie daarvan? Welke partijen wil je gaan uitvragen en welke ontwerpfase wil je gaan doen? Heb je kozijnen nodig en zo ja, gaat het dan om aluminium of stalen kozijnen?”

Er zit een vraag- en antwoordspel in de ILS Configurator, waardoor zelfs een leek op het gebied van informatie-uitwisseling ermee aan de slag kan.

Complete, uniforme uitvragen en betere afstemming

Ben je klaar, dan genereert de ILS Configurator voor jou een voorzet voor je ILS. Dus:

(1) welke informatie je nodig hebt,
(2) wie jou die informatie zou moeten leveren,
(3) wanneer je die informatie nodig hebt,
(4) waarom je die informatie nodig hebt.

Vervolgens kun je ook online, in hetzelfde programma, de beoordeling starten. Dat wil zeggen dat je vanuit de configurator de verschillende partners en disciplines op je project uitnodigt om de ILS die jij hebt aangemaakt te beoordelen. Zij beoordelen dan of zij de informatie die je aan hen vraagt inderdaad kunnen leveren. En als dat niet zo is, wat er nodig is om dat wel voor elkaar te krijgen. Zo kom je samen tot een afgestemde ILS.

Het grote voordeel: partijen krijgen niet meer van elke andere bij het project betrokken partij een apart document waarin ze moeten opzoeken wat nu precies aan hen wordt gevraagd. Met de ILS Configurator ontstaan complete, uniforme uitvragen. Bovendien is op deze manier betere afstemming mogelijk.

Doordat de ILS Configurator gebruik maakt van Linked Data, heb je gegevens uit allerlei ILS’en tot je beschikking.

Data voor de hele levensduur van een gebouw

Stefan: “Met het vraag- en antwoordspel wordt het gewoon leuk om een ILS te maken. En doordat de ILS Configurator gebruik maakt van Linked Data, heb je gegevens uit allerlei ILS’en tot je beschikking. Naast de ILS VMRG Metalen Gevel en de ILS Ontwerp & Engineering, zijn bijvoorbeeld ook de Aedes ILS en de ILS Houten Kozijnen opgenomen. En dit worden er hopelijk snel meer.”

“We gaan daardoor straks ook verbanden zien die we eerder niet zagen. Bij de vraag ‘zijn er kozijnen aanwezig’, worden op de achtergrond koppelingen gemaakt, bijvoorbeeld over de nazorg van een gebouw en welke gegevens je daarvoor nodig hebt. Door eenduidige informatie over het glas vanuit het model benaderbaar te maken, hoef je later in de beheerfase niet naar de locatie te rijden om de maten, het merk en het glastype op te nemen wanneer er een ruit kapotgaat.”

Vanaf 9 mei branchebreed beschikbaar

Makkelijk was het zeker niet om de ILS Configurator te bouwen. Het was een proces van heel veel afstemming en keuzes maken. “Tijdens de ontwikkeling van de ILS Configurator constateerden we dat in de ILS O&E een kozijn als element gezien wordt, terwijl in de ILS Gevel een kozijn als component gezien werd. Dit is één van de vele voorbeelden die we tegenkwamen. Deze voorbeelden versterken telkens weer de uitdaging van afstemming en communicatie in de bouw.”

Er zijn mooie stappen gemaakt en op 9 mei wordt de ILS Configurator feestelijk gelanceerd. Stefan is er uiteraard bij. “Ik heb hoge verwachtingen van de ILS Configurator. Het wordt makkelijker om goed te communiceren met elkaar. Je gaat dezelfde taal spreken, minder fouten maken, meteen vanaf de start nadenken over de levensduur van een gebouw. Dit gaat heel veel betekenen voor de bouw en dus ook voor de gevelbranche.”

Ik heb hoge verwachtingen van de ILS Configurator. Het wordt makkelijker om goed te communiceren met elkaar.