Nieuws

Dat zowel digiGO als IT consultant ValueBlue gepassioneerd zijn om de architectuurpraktijk in de gebouwde omgeving te verbeteren en zo de digitale samenwerking naar een hoger plan te brengen, bleek 23 mei tijdens de Architectenmiddag die zij samen organiseerden.

‘Hé Chat GPT, kun je een huis voor me ontwerpen?’ Zo luidde de prikkelende titel van een van de drie workshops op 17 mei, tijdens de digiGO BIM Loket Beheerdersdag. Een dag waarop we met plezier terugkijken, want er werd volop genetwerkt en uit de reacties blijkt dat de deelnemers met een ‘rugzak’ vol tips en inzichten naar huis gingen.

Wat is de ILS Configurator? En waarom is het zo belangrijk om vanuit de ontwerp-, bouw- en technieksector bij te dragen aan de ontwikkeling van de digitalisering van het opstellen van informatieleveringsspecificaties (ILS'en)? Jeffrey Truijens (architectenbureau VDNDP), Niels Groot (Bouwbedrijf M.J. de Nijs en Zonen), Oeds de Meer (SBB Ontwikkelen en Bouwen), Stefan van Dijk (Kolf & Molijn), Wouter Kolbeek (Woonstad Rotterdam) en zelfstandig BIM adviseur Hans Hendriks vertelden hierover in een aantal interviews, in aanloop naar de lancering van de ILS Configurator, op 9 mei.

Na een kort ziekbed overleed begin mei onze digiGO-collega Harry Louwenaar. Vanaf de start van digiGO voerde Harry de regie over de communicatie en leidde hij tal van evenementen. Met zijn tomeloze energie en humor wist hij partijen te verbinden en de digiGO-beweging gestalte te geven. Harry was én bleef super betrokken, ook nadat duidelijk werd dat hij niet meer beter zou worden. Op 7 mei vond onder grote belangstelling zijn uitvaart plaats.

De gebruikerscommissie COINS – CB-NL van digiGO heeft een onderzoek laten uitvoeren naar het gebruik van COINS als middel om areaalgegevens uit te wisselen. Het onderzoek richtte zich op gegevensuitwisseling binnen drie concrete projecten bij de Provincie Gelderland. Uit interviews met de opdrachtgever en de aannemers komen knelpunten en behoeften naar voren. De belangrijkste aanbevelingen zijn om het ISO19650 proces nog verder te implementeren, de informatie automatisch controleerbaar te maken en extra kennis te verwerven over de onderliggende technologieën.

Met 130 vertegenwoordigers uit de ontwerp-, bouw- en technieksector is afgelopen dinsdag de ILS Configurator gelanceerd. Hierbij een kort verslag in woord en beeld. Plus een vooruitblik want voor het geval je denkt: 'wat moeten we nu doen...’? Nu begint het pas!

Een groep van 130 initiatiefnemers in de ontwerp-, bouw- en technieksector lanceert vandaag de ILS Configurator in het Bouwhuis in Zoetermeer. “Een volgende, cruciale stap in digitaal samenwerken in de gebouwde omgeving. Want iedere partij in de bouwketen kan met deze handige online tool eenvoudig en uniform een Informatieleveringsspecificatie (ILS) samenstellen, met daarin de gewenste bouwwerkinformatie. Ook partijen die daarmee nog weinig ervaring hebben”, zegt Martijn Carlier, Manager Aanjagen Digitalisering bij organisator digiGO BIMloket.

Vandaag lanceert digiGO BIM Loket voor alle partijen in de branche de laagdrempelig te gebruiken ILS Configurator. Het doel van deze tool: informatie-uitwisseling op projecten verbeteren. Meer dan 130 professionals uit de branche dachten erover mee. Een van hen was Stefan van Dijk, BIM coördinator bij Kolf & Molijn en Rollecate, specialist in aluminium geveltechniek.

Als je gaat digitaliseren, wat leg je dan precies vast? Hoe zorg je dat je op basis van die data beslissingen kan nemen en hoe maak je informatie uitwisselbaar met ketenpartners? Want je kan niet álles vastleggen. En áls je wat vastlegt, moet je dat eenduidig doen. Woningcorporaties maakten hier dan ook afspraken over. Hoe dat informatie-uitwisseling beter en makkelijker maakt vertelt Wouter Kolbeek, programmamanager Digitaal Vastgoed bij Woonstad Rotterdam.

De ILS Configurator is vanaf 9 mei beschikbaar voor iedereen in de branche. Eén van de informatiebronnen waar de ILS Configurator gebruik van maakt is de ILS Ontwerp & Engineering. Wat de ILS Configurator betekent voor de samenwerking tussen bouwpartners vertelt Oeds de Meer van SBB Ontwikkelen en Bouwen.

Welke informatie heb je als timmerfabriek nodig om goede productiemodellen te maken voor houten kozijnen? En welke informatie van de timmerfabriek verwacht je daar als bouwer of onderaannemer voor terug? Hans Hendriks is al sinds 2007 BIM adviseur en zag hoe de stap naar 3D ontwerpen veel voordelen opleverde, maar de informatie-uitwisseling er niet per se makkelijker op maakte.

Altijd al mee willen schrijven aan nieuwe standaarden voor data-uitwisseling? Dan is dit je kans! digiGO zoekt namelijk per direct een ambassadeur die ons netwerk wil vertegenwoordigen in de NEN Normcommissie Informatie-integratie en interoperabiliteit.

Het duiden van contractuele eisen kan een stuk sneller, als je gaat werken met de Uitwisselafspraak UAV-GC contractspecificaties. Productmanager COINS/ICDD Elisabeth de Vries legt uit hoe dit zit, en roept op informatie over onder andere risico’s en raakvlakken te delen.

Gaat de uitwisseling van informatie op projecten bij jullie ook niet altijd goed? Goed nieuws, want binnenkort kun je hier de ILS Configurator bij gebruiken. Wat een ILS Configurator is en wat je daarmee precies kunt lees je in dit artikel.

Denk jij bij de afkorting ILS ‘Pfff, tijdrovend en ingewikkeld’? Dan moet je dit interview met Jeffrey Truijens en Niels Groot zeker even lezen. Met digiGO BIM Loket en meer dan honderd andere mensen uit de branche werkten zij de afgelopen 4 jaar aan de ILS Configurator. Dinsdag 9 mei lanceert digiGO BIM Loket deze tool, die door alle partijen in de branche gebruikt kan worden en informatie-uitwisseling op projecten radicaal verbetert. Dit is niet zomaar even iets. Hier wil je meer van weten.

Donderdag 13 april in het Bouwhuis in Zoetermeer was de prelaunch van de ILS Configurator. Met een afvaardiging van de meedenkers uit de branche is de tool getest en verder voorbereid voor de lancering op 9 mei.

Dat de migratie van VISI-gegevens van de ene softwareapplicatie naar de andere prima kan verlopen, ook als je de grootste gemeente van ons land bent, bewijst Amsterdam. ‘Het is een enorme klus, maar de afstemming met ons én tussen de softwareleveranciers verloopt prima’ vertelt Suzan van den Broek, Productowner VISI.

digiGO is met het DSGO-project GEBouwde Omgeving Referentie Architectuur (GEBORA) 4 april lid geworden van de Nederlandse Overheids Referentie Architectuur (NORA). Dit gebeurde tijdens een bijeenkomst van de NORA-gebruikersraad, waarvoor het DSGO-team als gastheer optrad.

Digitaal samenwerken van een gebouwontwerp tot en met de sloop is een flinke stap dichterbij gekomen: na een succesvolle eerste publieke reviewronde, publiceerde digiGO 31 maart de 1e publieke versie van het afsprakenstelsel als onderdeel van het Digitale Stelsel Gebouwde Omgeving (DSGO). Dit stelsel wordt iteratief doorontwikkeld het komende jaar.

Een brede coalitie van 61 ketenpartners in de ontwerp-, bouw- en technieksector tekende vandaag het nieuwe digiAkkoord tot 2030. Daarmee zetten zij zich de komende jaren actief in voor de versnelling van de – noodzakelijke - digitalisering en ketenoptimalisatie. De coalitie van ondertekenaars nodigt andere partijen bovendien van harte uit om zich ook bij dit akkoord aan te sluiten!

Het is zover! De ILS Configurator is bijna gereed en wordt op 9 mei gelanceerd. De afgelopen periode is er met een grote groep van 130 vertegenwoordigers uit de hele keten toegewerkt naar dit moment. We zitten op dit moment in de laatste ontwikkelsprints richting het Minimum Viable Product (MVP). Op 9 mei wordt deze feestelijk gelanceerd vanaf 15.30 uur in het Bouwhuis in Zoetermeer.

Het duiden van contractuele eisen kan een stuk sneller, want op 10 maart 2023 heeft de Beheercommissie CB-NL/ICDD de definitieve versie vastgesteld van de Uitwisselafspraak UAV-GC Contractspecificaties.

digiGO organiseert samen met Ruimteschepper een Kenniskring rond het belang van geo-informatie voor de gebouwde omgeving, en het DSGO. De bijdragen in deze kennissessie geven je vanuit praktijkcases concrete voorbeelden waar integratie, samenwerking en ketendenken maatschappelijke waarde oplevert.

Meer dan 215 gebruikers van de NLCS-standaard, namen 14 februari deel aan de NLCS gebruikersdag. Aydemir Çetin (voorzitter van de beheercommissie): 'We kijken terug op een middag vol interessante bijdragen rondom de NLCS.' Wie de bijdragen aan deze dag (terug) wil kijken, kan nu terecht op de NLCS-website.

Op www.bimloket.nl/ictstandaarden staat vanaf vandaag een groeiend aantal informatiestandaarden voor de gebouwde omgeving overzichtelijk bij elkaar. Deze webpagina is een initiatief van digiGO en Ketenstandaard Bouw en Techniek.

De beheerders van de BIM basis Infra, de Vereniging Infra Ontwerp (VIO), de Vereniging Nederlandstalige MX Gebruikers (VNMG) en Civil Infra Benelux (CIB) gaan IFC4.3 testen: in hoeverre is deze versie van het bestandsformaat voor BIM-informatie toepasbaar als uitwisselstandaard in de infra? Voor het testen wordt gezocht naar use cases.

Hoe gaan we met digitalisering zorgen voor versnelling van circulair industrieel bouwen? Zo luidt de centrale vraag van de BouwDelta Open Space, die plaatsvindt op 14 april bij de Haagse Hogeschool.

Op 19 januari 2023 ondertekenen digiGO / BIM Loket en Ketenstandaard Bouw en Techniek de intentieverklaring om het volledige beheer en onderhoud van de NL-SfB standaard over te dragen aan Ketenstandaard. NL-SfB is de meest gebruikte classificatie systematiek voor bouwdelen in Nederland.

digiGO BIM Loket organiseert donderdag 16 februari 2023 de NLCS Gebruikersmiddag. In deze 3e editie wordt andere de toekomstvisie voor deze open BIM-standaard uiteengezet: de doorontwikkeling naar een uitwisselingsstandaard.

Wat houdt het DSGO en het afsprakenstelsel voor de gebouwde omgeving in? En waarom is het relevant voor jou en je organisatie? Ontdek het tijdens onze online informatiesessies!

In 2023 zetten we de succesvolle Online Fridays natuurlijk voort. We starten op 27 januari met een Online Friday rond de vraag of er behoefte bestaat aan een prestatie-eisenmodel. Martin Vrielink (Nieman) deelt zijn ideeën hierover met jou. En hij hoort graag wat jij ervan vindt!

digiGO collega Willem Pel (Balance&Result) en Peter Ligthart (Kenniscentrum Bouwtoelevering) gaan 26 januari 2023 tijdens de Hibin Experttafel Digitalisering in op de invloed van de WKB en de toekomstige vraag naar data in de bouw.

Een belangrijk onderdeel van DSGO, het afsprakenstelsel, is in voorbereiding. In de aanloop naar de release organiseren we een publieke review. Iedereen die geïnteresseerd is in en kennis heeft over digitale ketensamenwerking kan hieraan meedoen.

Versie 1.1 van de Informatieleveringsspecificatie Ontwerp & Engineering (ILS O&E) wordt de komende weken omgezet naar een ‘slimme’ dataset, ofwel Object Type Library (OTL).

Waarom vind jij digitaal samenwerken aan de gebouwde omgeving belangrijk? Hoe draag jij hier aan bij, via je eigen organisatie en digiGO? En wat verwacht je van het digitaal stelsel DSGO? digiGO videoverslaggever Marit de Groot stelde deze vragen aan 23 sleutelfiguren in de keten.

Het uitwisselvoorstel voor eisen in UAV-GC contracten (contracten met juridische voorwaarden voor grote en onderhoudsprojecten) is nu in te zien, inclusief het reviewcommentaar dat in oktober en november is verzameld via een consultatieronde langs potentiële gebruikers.

Begin deze week bereikte ons het droevige bericht dat Henny Stolwijk onverwacht is overleden. Vanaf de oprichting van het BIM Loket in 2015 was Henny intensief betrokken bij de inrichting van het beheer van onze open standaarden.

Ketenstandaard Bouw en Techniek organiseert donderdag 10 november een bijeenkomst over de kansen van digiGO/DSGO. Deze ochtend is exclusief bedoeld voor implementatiepartners.

BIM Loket en digiGO gaan onder één naam verder: digiGO. Het is de uitkomst van een proces van integratie dat al enige tijd gaande is.

“Zeker in tijden van maatschappelijke crisis is het van belang dat we als overheid federatief datadelen écht verder weten te brengen”, zegt Ferdi Licher (directeur Bouwen en Energie Ministerie van BZK) tijdens de D-Day 2022 op 7 oktober op de High Tech Campus in Eindhoven.

Het publiek van de D-Day 2022 heeft vrijdag 7 oktober de Vergunningscontroleservice met een ruime meerderheid aan stemmen aangewezen als winnaar van de DigiDare Award 2022!

Het BIM Loket-bestuur nam tijdens de bestuursvergadering op 22 september afscheid van Maaike Beerepoot, plaatsvervangend programmadirecteur AIRBIM bij Rijkswaterstaat. Zij vertegenwoordigde de opdrachtgevers in zowel de GWW als de B&U.

De BIM basis Infra, de open richtlijn voor 3D-modelleren in de infrastructuur, kun je vanaf nu raadplegen via www.bimbasisinfra.nl. Hier vind je de richtlijn zelf, en per onderdeel een toelichting op de wijze van gebruiken.

digiGO deed zaterdag 17 september met 25 deelnemers mee aan de HerinneringenRit van Alzheimer Nederland. In totaal haalde het digiGO-peloton een bedrag op van € 2.500, bestemd voor meer onderzoek naar dementie.

De drie finalisten voor de DigiDare Award 2022 zijn bekend: de inzendingen Vergunningcheck (Gemeente Rotterdam), BIM Opleidingsplan (SPIE) en Data controleportal (BIM Connected) gaan door naar de finale tijdens de D-Day op 7 oktober a.s. De deelnemers aan deze dag bepalen via een finale stemming wie er uiteindelijk met de prijs naar huis mag.

BIM Loket en CROW werken aan een uitwisselformaat voor eisen in UAV-GC contracten. Potentiële gebruikers kunnen in een openbare consultatie het uitwisselvoorstel reviewen. De reviewperiode loopt tot 1 november.

De DigiDare Award is de jaarlijkse parade van inspirerende succesverhalen over digitale samenwerking in de gebouwde omgeving. Bekijk kijk nu de videopresentaties van de 10 inzendingen op de shortlist.

De inschrijving voor de D-Day 2022 is gestart. BIM Loket en digiGO organiseren op vrijdag 7 oktober 2022 de jaarlijkse D-Day voor koplopers en beslissers rond digitalisering in de bouw.

Hoe neem je passend afscheid van een BIM-autoriteit als Dik Spekkink? Met een inhoudelijk evenement, dachten wij. Daarom vond op 21 juni een besloten afscheidsseminar plaats in het Bouwhuis in Zoetermeer, om zijn vertrek bij het BIM Loket te markeren.

Versie 5.0 van dé CAD-standaard van de Nederlandse GWW-sector is een feit: vrijdagmiddag 17 juni organiseerde BIM Loket een online release-moment voor de nieuwste versie van NLCS. De opname van dit moment vind je binnenkort op ons Youtube kanaal.

Maak kennis met de 10 initiatieven die kans maken op een plaats in de finale, tijdens de D-Day op 7 oktober. Vergeet niet om ook een kijkje te nemen bij de 35 andere mooie voorbeelden van digitaal samenwerken. Er passen er maar 10 op de shortlist, maar dat maakt de overige initiatieven niet minder interessant.

De inschrijving voor de DigiDare Award 2022 is gesloten. De selectiecommissie buigt zich nu over de samenstelling van de shortlist die doorgaat voor de volgende ronde.

Per 1 juli komt Henk Hutink het BIM Loket en het programma DSGO versterken als manager standaarden. Henk treedt bij het BIM Loket in de voetsporen van Dik Spekkink als regisseur van de Roadmap Standaarden. Binnen het DSGO-programma zorgt hij voor een goede afstemming tussen het programma en de Roadmap Standaarden.

Wil jij alles weten over de herziene NEN 2660 "Regels voor Informatiemodellering van de Gebouwde Omgeving? Meld je dan aan voor het gratis NEN event op donderdag 23 juni. Bijwonen kan zowel fysiek in Delft als online.

Per 1 mei kwam er een 'einde aan een tijdperk', zoals Dik Spekkink zelf zegt op LinkedIn. Onze Programmamanager (Inter)nationale Aansluiting gaat met pensioen en richt hierbij een persoonlijk dankwoord aan iedereen waarmee hij al die jaren met veel inzet en passie mocht samenwerken.

De ontwikkeling van het Digitaal Stelsel Gebouwde Omgeving (DSGO) zit flink in de versnelling. Tijd voor het 1e reflectiemoment, met veel ruimte voor inbreng van de sector: op 14 april vond de 1e DSGO Werkconferentie plaats in het AFAS-kantoor in Leusden.

Het nieuwe Model BIM Uitvoeringsplan (BUP) is vanaf heden te zien en gebruiken via een eigen website: www.bimloket.nl/bup. In een BIM Uitvoeringsplan (BUP) staan afspraken over het samen vormgeven aan een succesvol BIM-project. Samen vorm je een winnend team!

Op 1 april 2022 treedt Pieter van Teeffelen aan als nieuwe directeur van het BIM Loket. Hij neemt het stokje over van Jan Al, die deze functie sinds eind vorig jaar ad interim vervulde. Pieter van Teeffelen is een verbinder en bruggenbouwer pur sang, een ervaren ketenregisseur met expertise in informatieorganisaties. Deze eigenschappen maken hem de aangewezen persoon om met het BIM Loket de volgende stap te zetten.

BIM Loket verhuist per 1 april naar Zoetermeer, waar we een gezamenlijk kantoor gaan delen met digiGO en DSGO.

Welke digitaliseringsontwikkelingen spelen er bij bouwbedrijven? Dat bespraken FNV|UTA consulenten Ernst van den Berg en George Evers met diverse BIM-experts. De aanname was dat BIM zal leiden tot veel veranderingen in de bouw. Vanuit hun eigen perspectief op het vakgebied gaven de BIM-experts inzicht in de veranderingen die zij zien en verwachten in de bouw.

Forum Standaardisatie overweegt om COINS van de lijst van Verplichte Standaarden te halen. Tot 25 februari kun je reageren op de openbare consultatie.

‘Hoe kunnen we met AI het nieuwe energiesysteem in de gebouwde omgeving realiseren?' Deze vraag staat centraal tijdens een webinar van het Bouw en Techniek Innovatie Centrum (BTIC) en TNO.

De Programma Board voor de ontwikkeling van het Digitaal Stelsel Gebouwde Omgeving (DSGO) is recent benoemd door de Bouw Digitaliseringsraad (BDR). De zes leden van de board vertegenwoordigen de stakeholdergroepen in de gebouwde omgeving.

Een heel belangrijke factor bij succesvol digitaliseren is houding en gedrag', vindt Rob van Wingerden (Topsector Logistiek). Hij zei dit tijdens de eerste digiGO Talk, de online talkshow die je bijpraat over de ontwikkelingen rondom digiGO en het Digitaal Stelsel Gebouwde Omgeving (DSGO).

BIM basis ILS gaat internationaal: vanaf nu is versie 2 van deze richtlijn ook in het Engels toegankelijk als ‘BIM base IDS’. Bovendien wordt binnenkort een Duitse vertaling gelanceerd, gevolgd door nog eens vijftien andere talen.

Van 5 januari tot 16 februari 2022 ligt het adviesrapport Richtinggevende principes voor het ontwerp van het Digitaal Stelsel Gebouwde Omgeving (DSGO) in consultatie. Op 17 januari, van 13.00-14.30 uur, organiseert Geonovum een online bijeenkomst over de principes en het consultatieproces.

De nieuwste release van de open standaard NLCS ligt ter inzage. Tot 4 februari 2022 kun je commentaar indienen.

Hoe verandert het werk in de bouw door digitalisering? Om hier meer inzicht in te krijgen doet de FNV een onderzoek onder medewerkers in de bouw en de aanpalende sectoren. Je kunt hieraan bijdragen door de enquête in te vullen.

In dit afgelopen jaar heeft Geonovum in samenwerking met Kadaster en Fibree een vervolgonderzoek rondom de UOI-code uitgevoerd. Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van BZK. De resultaten zijn nu online beschikbaar.

BIM Loket organiseerde 18 november de tweede landelijke NLCS gebruikersmiddag. NLCS is dé open CAD-standaard van de Nederlandse GWW-sector. Tijdens de goedbezochte middag passeerden meerdere interessante voorbeelden uit de praktijk over de toepassing van NLCS de revue. Alle sessies zijn via youtube terug te kijken.

De Online Friday op 26 november gaat over de BCF-kaart, die eerder dit jaar verscheen. Het BIM Collaboration Format (BCF) is een internationale open standaard dit het communiceren rond issues tussen verschillende BIM-softwarepakketten stroomlijnt. De BCF-kaart zet het gebruik van de standaard op een toegankelijke manier uiteen.

Het ministerie van BZK heeft 10 miljoen subsidie toegekend voor de ontwikkeling van het Digitaal Stelsel Gebouwde Omgeving (DSGO). DSGO is het fundament van de digitaliseringsopgave voor de gebouwde omgeving (digiGO).

Ter gelegenheid van het afscheid van Jacqueline Meerkerk is het inspiratiedocument 'Zes jaar bouwen aan vertrouwen' geschreven.'Dit document vormt een uitnodiging en aanmoediging om door te gaan op de ingeslagen weg', aldus BIM Loket-voorzitter Roger Tan in het voorwoord.

Sinds 1 oktober is de BIM basis Infra bij het BIM Loket in beheer. Met deze online partnersessie praten wij u bij en horen wij graag uw ideeën. Bent u al BIM basis Infra partner, wilt u dit worden of bent u gewoon geïnteresseerd in wat er speelt? Meld u dan aan voor deze partnersessie.

“Als leider vind ik dat je de moed moet hebben om dingen anders te doen. Jij hebt in zes jaar tijd wel bewezen dat je dat kan!” Lovende woorden van BIM Loket-bestuurslid Rutger Mantingh, tijdens het afscheid van Jacqueline Meerkerk op 29 oktober.

Het BIM Loket-bestuur is blij Jan Al per 1 november te benoemen als interim directeur bij BIM Loket. Hij neemt in elk geval tot 1 april 2022 de regie over van Jacqueline Meerkerk.

In dit webinar laten we zie hoe ICDD kan werken, gaan we in gesprek over potentiële toepassingen in de bouwsector, en komt aan bod welke stappen je als eindgebruiker moet ondernemen om ICDD te kunnen gebruiken bij het uitwisselen van informatie. Datum: 12 november, tijd: 13:00 tot 14:30 uur,

De BIM Loket D-Day vond dit jaar plaats op vrijdag 1 oktober. Geheel online, met een talkshow in de ochtend en vier rondes van parallelsessies rond actuele thema’s in de middag. Opnamen van het volledige studioprogramma en van de middagsessies zijn nu terug te kijken.

"Het is super simpel, de overheid moet normen stellen", aldus Pallas Agterberg (directeur strategie Alliander) tijdens een levendige paneldiscussie op de BIM Loket D-Day, op vrijdag 1 oktober in het prachtige provinciehuis van Gelderland. Centraal stond de vraag hoe we van urgentie tot actie komen met digitaliseren.

And the Winner is...Van harte gefeliciteerd SBB Ontwikkelen en Bouwen met het winnen van de DigiDare Award 2021!

Tijdens een door het AIRBIM Programma en het BIM Loket geïnitieerde lunchsessie op 23 september werd verkend wat we voor elkaar kunnen betekenen in de ontwikkelingen van het Assetmanagement van Rijkswaterstaat.

Een projectgroep met daarin zowel ontwerpers als beheerders van kunstwerken onderzoekt hoe en welke standaarden je moet toepassen, om deze objecten in een 3D-ontwerp herkenbaar te maken. Daarbij dient een onderdoorgang als voorbeeld.

In de afgelopen negen maanden heeft Geonovum in samenwerking met Kadaster en Fibree een vervolgonderzoek rondom de UOI-code uitgevoerd. Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van BZK.

De jury is eruit! De drie finalisten zijn bekend. SBB Ontwikkelen en Bouwen, Gemeente Rotterdam en Bimpact/Buro de Haan/RcPanels strijden op 1 oktober om de DigiDare Award 2021. Stem op uw favoriet tijdens de (online) BIM Loket D-Day.

“Hoe beter je de informatiebehoefte in de diverse bouwfasen op elkaar afstemt, hoe vloeiender we samen dat proces kunnen doorlopen en hoe meer kosten we besparen”, aldus Timothy Lievendag (Manager digitaal bouwen bij BAM) over het belang van de ILS O&E (Informatie Levering Specificatie Ontwerp & Engineering). Samen met Mitchell de Ruiter (BIM-manager bij Van Wijnen) vertelt hij meer over deze specificatie en de plannen voor de komende tijd.

Vorig jaar organiseerde het BIM Loket voor het eerst een landelijke NLCS gebruikersbijeenkomst. Deze kreeg veel waardering van de (online) deelnemers. Op deze ervaring bouwen we graag voort, met een tweede landelijke gebruikersbijeenkomst. Anders dan eerder gemeld vindt de bijeenkomst niet op 14 oktober, maar op donderdag 18 november plaats.

Jacqueline Meerkerk stopt eind oktober als directeur van het Bouw Informatie Management (BIM) Loket. De leiding van de Stichting BIM Loket wordt overgenomen door een nog te benoemen interim directeur. Meerkerk werkte sinds 2015 aan de ontwikkeling en toepassing van open BIM-standaarden in de bouwsector. Daaruit is het BIM Loket ontstaan als ‘clubhuis’ waarbij de hele bouwketen betrokken is.

Op vrijdag 1 oktober vindt de BIM Loket D-Day plaats. Online, met een talkshow in de ochtend en vier rondes van parallelsessies rond actuele thema’s in de middag. Schrijf u gratis in!

De belangstelling voor de DigiDare Award is groot dit jaar. Op de website zijn al negentien pakkende pitches te bewonderen. En we verwachten er nog een paar. Natuurlijk kan er altijd meer bij. Daarom is de inschrijftermijn verplaatst naar 1 september.

Het project Technische documentatie ICDD is afgerond. Wouter Lubbers en Bart Bink hebben de technical documentation gemaakt. Hans Schevers heeft de Container Validation geschreven.

De 1e Nationale BIM Monitor is een feit: om een zo goed mogelijk beeld te krijgen van de adoptie en toepassing van BIM door de gehele bouwkolom, heeft BIM Loket de onderzoekers van Universiteit Twente (UT) en USP Marketing gevraagd om de krachten te bundelen, om de eerste Nationale BIM Monitor uit te voeren.

De ontwikkeling van de ILS Configurator start na de zomer, zodra er een ontwikkelaar is geselecteerd. De ontwikkeling vindt in cocreatie plaats, volgens de principes van Agile/Scrum. Op 9 september vindt een teamselectie sessie plaats, om een projectorganisatie in te kunnen richten.

“Houd circa 10 procent van bijvoorbeeld een nationaal Groeifonds beschikbaar voor het beheer en het bevorderen van het toepassen van kennis en standaarden”, zo luidt het advies van BIM Loket-bestuurslid Pieter Litjens aan een nieuw kabinet. Litjens geeft in een interview zijn visie op open standaarden en digitalisering.

Op 28 juni verzorgden leden van de BouwDelta een goed bezocht webinar over Common Data Environments. Elisabeth Klören, Lex Ransijn, Mark Moerman, Erik Lanters en Roy van der Velden deelden hun ervaringen met praktijkvoorbeelden van inrichtingen van CDE’s. De sessie is nu terug te kijken.

De initiatiefnemers van BIM Uitvoeringsplan nieuwe stijl (BUP 2.0) gaan hier de komende tijd via drie expertcommissies invulling aan geven: één commissie richt zich op het toepassingsgericht maken van het BUP, een tweede ontwikkelt een raamwerk voor het opstellen van de BUP volgens ISO19650, en de derde groep experts buigt zich over de realisatie van een online community.

De GWW- en B&U-sector vormen min of meer gescheiden werelden. “Toch kunnen opdrachtgevers uit beide sectoren op het vlak van digitalisering echt van elkaar leren.” Maaike Beerepoot (plv programmadirecteur AIRBIM bij Rijkswaterstaat) vertegenwoordigt de GWW-opdrachtgevers in het BIM Loket bestuur. Welke uitdagingen ziet zij de komende tijd rondom het toepassen van open standaarden en digitalisering?

Op 14 oktober 2021 organiseert het BIM Loket de tweede landelijke NLCS gebruikersmiddag. Reserveer deze datum alvast in uw agenda!

Rc Panels is door de vakjury met daarin onder andere BIM Loket-directeur Jacqueline Meerkerk uitgeroepen tot Fabrikant van de toekomst. Met de innovatieve Terugwingevel won Rc Panels ook in de categorie ‘Versnelling van de bouw- en renovatieopgave’.

Het lijkt wel alsof iedereen bezig is met het inrichten van Common Data Environments. Kunnen we van elkaar leren? In een online bijeenkomst delen leden van de BouwDelta hun aanpak. Meld u aan en duik twee uur lang in de wereld van de Common Data Environments.

In een interview in Trouw (in de bijlage van de krant op 28 mei 2021) benadrukken Jacqueline Meerkerk en Roger Tan hoe belangrijk het is dat de bouw- en installatiebranche de komende tijd écht verregaande stappen gaat zetten in digitalisering.

Tijdens de BIM Praktijkdag 2021 is NAA.K.T. gelanceerd via publicatie op de BIM basis ILS-website. NAA.K.T. staat voor NAAm_Kenmerk_Toepassing. Drie stappen om de essentie van een bouwmateriaal vast te leggen. Dit branche-brede initiatief omvat diverse hulpmiddelen en tools en templates voor diverse software.

Met behulp van BCF kan een BIM-coördinator issues die opduiken bij het afstemmen van diverse 3D BIM-modellen direct doorgeven, aan teamleden die daar iets aan moeten doen. De BCF-kaart helpt partijen in drie stappen om dit proces efficiënter aan te pakken. BCF staat voor BIM Collaboration Format en is een internationale, open standaard die wordt ontwikkeld en beheerd door buildingSMART International (bSI).

“Hoe sneller je vaart maakt met digitalisering, hoe beter. Luister daarbij naar jongeren in je organisatie, werk aan een combinatie van ICT en - vooral ook - creatieve skills in je teams, en last but not least: zoek elkaar op in de sector”, aldus Claudia Reiner (directeur Caris & Reiner). Sinds kort zit deze bevlogen ondernemer en vicevoorzitter van Techniek Nederland namens de markt in het BIM Loket-bestuur en is tevens lid van de BDR (Bouw Digitaliserings Raad). Hoe kijkt zij naar BIM en digitalisering in bredere zin?

Met een materialenpaspoort geef je materiaal een identiteit. Zo kan het materiaal hergebruikt worden. Met linked data verbind je informatie uit verschillende bronnen en zorg je ervoor dat je deze informatie kunt doorzoeken. Tijdens dit webinar laat Bart Bink zien hoe hij een materialenpaspoort voor Rotterdam maakt met linked data.

Geonovum heeft een verkenning gedaan naar een Unieke Object Identificatie (UOI), in relatie tot standaarden voor de bouw- en geosector en de ontwikkelingen rond objectidentificatie in de fysieke leefomgeving. Het concept onderzoeksrapport ligt van 20 april tot 20 mei in consultatie.

Toon jouw voorbeeld van digitale samenwerking in bouw, vastgoed, infra of ruimtelijke omgeving. Ding mee naar de DigiDare Award 2021: laat zien wat je doet!

'Om digitalisering te versnellen is het belangrijk dat partijen ervaringen delen. Dat leggen van verbindingen vormt de kern van de filosofie achter BIM Loket. Daarom vind ik het zo’n mooie organisatie', aldus Rutger Mantingh. Als Senior Manager Digital Data & Analytics bij Royal Schiphol Group legt hij die verbindingen zelf dagelijks op onze nationale luchthaven. Welke inzichten levert dit op en wat hoopt hij in zijn nieuwe rol als BIM Loket-bestuurslid te bereiken?

Tussen november 2020 en april 2021 heeft het ministerie van BZK onderzoek laten doen naar het ontwerp van een Unieke Object Identificatie (UOI). Vraag was de UOI te verkennen in relatie tot standaarden in de bouw- en geo-sector en de ontwikkelingen rond objectidentificatie in de fysieke leefomgeving. Het onderzoeksrapport ligt van 20 april tot 20 mei in consultatie.

De ILS Configurator is een online tool in ontwikkeling, waarmee het maken van een projectspecifieke informatieleveringsspecificatie (ILS) gemakkelijk wordt. De basis is nu op orde. Om tot realisatie over te kunnen gaan, is het belangrijk om de benodigde financiering zeker te stellen.

‘Het is broodnodig dat er zo’n plek als het BIM Loket bestaat. Want de verandering die we als gehele bouw- en ontwerpbranche willen doorvoeren met behulp van digitalisering, is supercomplex’, zegt Roger Tan. Hij is sinds kort voorzitter van het BIM Loket-bestuur. Tijd om even kennis te maken en hem te vragen wat hij in deze nieuwe rol hoopt te bereiken?

COINS heeft een nieuwe website bij het BIM loket. Hier vindt je praktijkvoorbeelden en technische documentatie en toepassingen van COINS 2.0 en de opvolgers ICDD en de NTA 8035.

Wat is precies IFC en wat is de waarde van deze standaard voor het infradomein? Daarover organiseert BIM basis Infra, samen met BIM Loket en buildingSMART Benelux, op donderdag 1 april een webinar.

Geonovum onderzoekt het ontwerp van een Unieke Object Identificatie (UOI) in relatie tot standaarden in de bouw- en geo-sector en ontwikkelingen rond objectidentificatie in de fysieke leefomgeving. Het lijkt erop dat de verschillende ontwikkelingen elkaar niet in de weg zitten, maar juist kunnen versterken.

Meer dan tachtig partijen meldden zich sinds vorig jaar mei gemeld deelnemer aan de BIM basis Infra. Ook grote opdrachtgevers als Rijkswaterstaat en Havenbedrijf Rotterdam onderschrijven het belang van deze richtlijn. Wie volgt?!

Op 17 maart organiseert het programmateam (Inter)nationale Aansluiting & Ontwikkeling een webinar CEN/TC 442. Het gaat uitgebreid in op de praktijkrichtlijnen LOIN, IDM, EIR, BEP en CDE. Deelname aan het webinar is gratis.

De Nederlandse CAD-standaard NLCS krijgt een steviger fundament. Inconsistenties die in dertien jaar ontwikkeling zijn ontstaan, worden verholpen. Met de nieuwe major release is NLCS straks weer klaar voor de toekomst.

In 2021 zetten we de jonge traditie van de maandelijkse BIM Loket Online Friday door. De eerste editie van dit jaar, op vrijdag 29 januari, is gewijd aan de ILS Ontwerp & Engineering. We beginnen zoals gebruikelijk om 15:00 uur. Deelname is zoals altijd gratis.

Het BIM Loket programmateam IT/(inter)nationale aansluiting verzorgt een webinar op 27 januari. Doel is om een statusupdate te geven over een scala aan activiteiten en initiatieven.

De ILS Ontwerp & Engineering maakt per 1 januari 2021 deel uit van de BIM Loket familie. Om deze ILS verder te kunnen ontwikkelen en het draagvlak te vergroten, is de beheerorganisatie op zoek naar nieuwe commissieleden.

Geonovum onderzoekt het ontwerp van een Unieke Object Identificatie (UOI) in relatie tot informatiestandaarden in de bouw- en geosector, en ontwikkelingen rond objectidentificatie in de fysieke leefomgeving. Het onderzoek loopt tussen november 2020 en mei 2021.

De internationale GEOBIM conferentie vindt dit jaar online plaats, op 3 en 4 december. Had u nog niet geboekt, profiteer dan nu van 20% BIM Loket korting.

De SALES Standaard, eerder bekend als “S@les in de Bouw”, heeft een nieuwe naam gekregen. Met de nieuwe naam wil Ketenstandaard Bouw & Techniek een eind maken aan de verwarring die er in de markt bestond. Ook op onze website vindt u deze standaard voortaan terug als DICO.

BIM Loket, Mijn Aansluiting, Movares, Net4s en HCI infra gaan werken aan een soepele informatievoorziening rond ondergrondse infrastructuur. Uitgangspunt is om bestaande processen, modellen en standaarden, waaronder NLCS, beter op elkaar af te stemmen.

In een White Paper zet de Beheercommissie NL/SfB haar visie uiteen op de toekomst van NL/SfB. Uitgangspunt is dat de NL/SfB classificatie beschikbaar moet blijven.

"We moeten informatie delen en over de eigen grenzen heen kijken", zegt BIM Loket directeur Jacqueline Meerkerk 16 oktober in een speciale bijlage in Trouw, over het belang van digitalisering. Aanleiding: de World Standards Week die van 12 tot en met 16 oktober 2020 plaatsvond.

ETIM en SALES gaan de grens over: vlak na de zomer is een project gestart om deze standaarden in België te introduceren, zo lezen we in de SALESinSight nieuwsbrief van Ketenstandaard Bouw en Techniek. Aan het project in België doen 5 fabrikanten en 3 bouwhandelaren mee.

Dat digitalisering in de bouw leeft is duidelijk, getuige de meer dan 500 BIM-deskundigen die aan de BIM Loket D-Day 2020 deelnamen. Maar: “We zitten nog maar in de opmaat naar circulaire transitie. Willen we voldoen aan alle maatschappelijke en sectorgerichte opdrachten in de komende jaren, dan moeten innovatie en digitalisering echt tien keer sneller en slimmer”, aldus keynote speaker en veranderexpert Jan Rotmans, hoogleraar aan de Erasmus Universiteit.

Samen optrekken, om je eigen bedrijf of organisatie én de gehele branche slimmer en sneller te maken. Dat is de kern van digiGO, een overeenkomst met een gezamenlijke ambitie: digitalisering van de gebouwde omgeving. In 2019 startte deze digitaliseringsambitie met een gezamenlijke ondertekening van de DigiDeal, door 40 organisaties die samen de gebouwde omgeving vormgeven. De DigiDealGO die daaruit voorkwam heet sinds 2 oktober officieel digiGO.

Het initiatief BUP 2.0 heeft de DigiDare Award 2020 gewonnen. BUP staat voor BIM Uitvoeringsplan. Het is het 1e product van belangeloze samenwerking van diverse bouwbedrijven. Het initiatief straalt volgens de jury 'Durven, doen en plezier' uit en 'Je kunt als kijker van de pitch alleen maar het volste vertrouwen hebben in een succesvol vervolg'.

DigiDealGO gaat verder onder een nieuwe naam: digiGO, om dit belangrijke moment te markeren wordt tijdens de BIM Loket D-Day ook de nieuwe digiGO website gelanceerd: www.digigo.nu. De digiGO staat voor de gezamenlijke ambitie van circa 40 partijen die werken aan de gebouwde omgeving. Het doel: digitalisering in de bouw versnellen. Dit kan door beter, sneller en slimmer data uit te wisselen, waarbij BIM een hoofdrol vervult.

Op 22 oktober organiseert het BIM Loket de tweede van acht sessies over het ontwikkelen van OTL's. Doel is om opgedane kennis en ervaringen met elkaar te delen. De eerste sessie in augustus trok zo'n 70 deelnemers.

Op 2 oktober lanceert beheerorganisatie BIM basis ILS een nieuwe versie van de basisafspraken: BIM basis ILS versie 2. Met betere, stap-voor-stap-toelichting en nog minder ruimte voor ruis. Hiermee worden de afspraken voor een breder publiek begrijpelijk, aantrekkelijk en toepasbaar. De nieuwe versie kwam tot stand met de input van de inmiddels ruim 400 aangesloten organisaties wereldwijd.

De drie finalisten voor de DigiDare Award 2020 zijn bekend! Tijdens de BIM Loket D-Day op 2 oktober wijst het publiek de winnaar aan. Wilt u meestemmen? Meld u dan aan voor het evenement!

Er hebben zich dit jaar 9 deelnemers gemeld voor de DigiDare Award. De jury buigt zich deze week over de inzendingen. Op maandag 21 september worden de finalisten bekendgemaakt.

Het thema van de BIM Loket D-Day luidt dit jaar "Digitaliseren in tijden van crisis". Geheel in de geest van dit thema vindt het hele evenement online plaats. Een avontuur dat we samen met u aangaan! Schrijf u meteen in!

Op 28 augustus organiseert het BIM Loket de eerste van acht sessies over het ontwikkelen van OTL's. Doel is om opgedane kennis en ervaringen met elkaar te delen.

Op 14 september sluit de inzendtermijn voor de DigiDare Award 2020. Kunt u nog wel wat tips gebruiken voor het opnemen van een perfecte pitch? Dan is de Online Friday op 28 augustus voor u bedoeld!

BIM basis Infra betekent ‘een goed begin’ en ‘de eerste stap naar meer’, aldus de bezoekers van BIM Loket Online Friday (BLOF) op 3 juli. De uiteenzetting van Paulus Eckhardt en Tommie Jacobs (beiden werkzaam bij Ballast Nedam) over deze richtlijn voor de GWW kon rekenen op enthousiaste reacties.

Jaarlijks reikt buildingSMART International prijzen uit voor uitmuntende voorbeelden van openBIM toepassingen. De termijn voor het indienen van projecten is verlengd tot 31 juli. Krijgt het Pontsteiger project (winnaar in 2018) na twee jaar een Nederlandse opvolger?

4D BIM is veel meer dan een filmpje. Sterker nog, “Ik kan al niet meer zonder”, aldus ruim een derde van de 30 deelnemers aan de BIM Loket Online Friday van 5 juni. Na een heldere uitleg van 4D BIM consultant Stephan Klotz, werd er volop gediscussieerd en bleek een uur duidelijk te kort. Er is behoefte aan een verdiepend vervolg, én aan een standaardisatieslag van deze nieuwe werkmethodiek.

Steeds meer organisaties ontwikkelen OTL’s voor het vastleggen van bouwwerkinformatie. Voor het opbouwen van zo’n OTL bestonden nog geen goede afspraken. De nieuwe NTA 8035 voorziet daarom in een grote behoefte. De NTA is nu gratis te downloaden. Een webinar op 1 juli markeert de lancering.

Hoe verhouden BIM Loket en NEN zich tot elkaar? Wat is de relatie tussen de standaarden van het BIM Loket en de normen van de NEN? Dik Spekkink en Elisabeth Klören leggen het uit.

Namens het BIM Loket volgden Alex Worp en Lex Ransijn de buildingSMART Online Summit, en de thema’s die ons in Nederland ook bezighouden. In een serie blogs houden zij u op de hoogte van de opgedane inzichten. Lex Ransijn doet verslag van het Technology Webinar “Klaar voor de toekomst” door Leon van Berlo.

Hoe krijg je ILS’en eenvoudig toegepast in concrete projecten? De ILS Configurator gaat hierin voorzien! Dit nieuwe marktinitiatief in samenwerking met het BIM Loket, gaat nu van start als DigiDealGO Versnellingsproject.

Vakgroep Ingenieursbureaus Bouwbedrijven (VIB) van Bouwend Nederland en het BIM Loket introduceren BIM basis Infra: een set van afspraken over uitwisseling van gegevens binnen de infrasector.

Als alternatief voor de reguliere buildingSMART International Standards Summit vindt deze maand een Virtual Summit plaats. Waar normaal de summit in het voorjaar en najaar plaatsvindt op een fysieke locatie ergens in de wereld, is de summit nu gemakkelijk online bij te wonen.

Ruim honderd deelnemers volgden op 18 mei het BIM Loket webinar over de normenserie NEN-EN-ISO 19650. Dit webinar is nu terug te kijken. Toch liever interactief? Op 27 mei wordt het webinar herhaald.

Hoe word je een superster in online samenwerken? “Om te beginnen door dagelijkse richtlijnen vast te leggen”, weet Jeroen Pat (SSC-ICT Consultant bij TBI). Met de belofte ‘Van vergadertijger naar online superstar’ gaf hij 24 april een aantal zeer bruikbare tips, tijdens ‘BIM Loket Online Friday’.

Voor de snelle beslisser! buildingSMART en het Open Geospatial Consortium organiseren op 23 en 24 april een gezamenlijke webinar over GIS-BIM integratie.

Het Digiteam organiseert op 7 mei een online Digicafé. De sessie staat geheel in het teken van de ontwikkeling van het Digitaal Stelsel Gebouwde Omgeving (DSGO). Welkom!

Lever het contract aan als data. Dan hoeft de opdrachtnemer niet handmatig gegevens over te nemen in zijn digitale projectomgeving.

COINS-gebruikers wisselden op 27 maart van gedachten over het uitwisselen van areaalgegevens. Om kleinere organisaties te helpen komt er een use case.

Zoals overal hebben de corona-maatregelen ook gevolgen voor onze activiteiten. Houd de berichtgeving goed in de gaten. Wij blijven natuurlijk gewoon bereikbaar, al zult u ons zelden op de Bouwcampus treffen. We ontmoeten u graag virtueel!

De BIM basis ILS gaat na vier jaar een nieuwe fase in. Er is een Plan van Aanpak geschreven waarin een duidelijke focus is gesteld om de BIM basis ILS voor een nog breder publiek goed toepasbaar te maken. Dit betekent zowel uitbreiden, verduidelijken als aanscherpen. Ambitie is om de versie 2 in oktober te lanceren. De komende maanden wordt er hard gewerkt om de nieuwe versie concreet uit te werken.

Het seminar ISO 19650 op 18 mei is uitverkocht. Vanwege de grote belangstelling voor dit onderwerp herhalen we het seminar op 27 mei. U krijgt antwoord op uw vragen over NEN-EN-ISO 19650.

We moeten meer investeren in ketenintegratie als we de grote uitdagingen in de bouw willen realiseren. De sector moet vol in moeten zetten op digitalisering. Dat stelt Joseph Kuling, als voorzitter van de Bouw Digitaliserings Raad (BDR), deze week in een opiniestuk in Cobouw.

In aanwezigheid van naamgever Herman Winkels is onze overlegruimte op De Bouwcampus omgedoopt tot Winkelswerkplaats. Herman fungeerde vanaf de oprichting van het BIM Loket in 2015 enkele jaren als voorzitter van ons bestuur.

De Light Rail-bedrijven van de grote gemeenten tekenden op 29 januari een convenant met het BIM Loket over het gebruik van de NLCS-standaard bij het stedelijk spoor.

Er blijken veel vragen te leven rond de normenserie NEN-EN-ISO 19650. Met het seminar “ISO 19650 and beyond” op maandag 18 mei praten we u graag bij, en kijken we waar het BIM Loket mogelijk verder ondersteuning kan leveren.

De nieuwe Bouw Digitaliserings Raad (BDR) is een feit. De BDR volgt de Bouw Informatie Raad (BIR) op, en de Kerncoalitie die was opgericht voor het DigiDealGO programma. Op 4 februari kwam de BDR voor het eerst bijeen.

Voor de toekomstige doorontwikkeling start BIM Loket een community voor specifieke vragen rondom uitwisselen van informatie over de “digital twin". Gebruikersbijeenkomsten rond de thema's "Areaalgegevens uitwisselen" en "Contract als data" zijn gepland.

Het BIM Loket organiseert op 26 maart 2020 de eerste landelijke NLCS gebruikersmiddag, gericht op toepassers van en beslissers.

Eind december kwam een update beschikbaar van de veel gebruikte classificatie NL/SfB. De expertcommissie NL/SfB heeft vorig jaar hard gewerkt aan een update voor het onderdeel installatietechniek.

In een brief aan de Tweede Kamer noemt minister Knops digitalisering een voorwaarde voor de noodzakelijke opschaling en industrialisatie van de sector.

De DigiDare Award is een nieuwe prijs voor personen of partijen die een cultuur van digitale samenwerking in de bouw bevorderen.

Na een kort ziekbed overleed begin mei onze digiGO-collega Harry Louwenaar. Vanaf de start van digiGO voerde Harry de regie over de communicatie en leidde hij tal van evenementen. Met zijn tomeloze energie en humor wist hij partijen te verbinden en de digiGO-beweging gestalte te geven. Harry was én bleef super betrokken, ook nadat duidelijk werd dat hij niet meer beter zou worden. Op 9 mei vond onder grote belangstelling zijn uitvaart plaats.