buildingSMART Technology Roadmap
Afgelopen maand vond online de buildingSMART International Standards Summit plaats. Namens het BIM Loket volgden Alex Worp en Lex Ransijn deze summit, en de thema’s die ons in Nederland ook bezighouden. In een serie blogs houden zij u op de hoogte van de opgedane inzichten. De sessies zijn terug te zien op het buildingSMART International Vimeo kanaal.
Lex Ransijn doet verslag van het Technology Webinar “Klaar voor de toekomst” door Leon van Berlo.
“Klaar voor de toekomst”
Leon van Berlo presenteerde als Technical Director van buildingSMART International een update van de Technology Roadmap voor de komende paar jaar. Daar krijgen wij allemaal mee te maken. Hij geeft ook goed gedocumenteerde inzichten in de huidige ervaringen met standaarden als IFC en BCF. Voor mensen met enige interesse en kennis van openBIM is het de moeite waard om de Technology Roadmap te bekijken en door te lezen.
Huidige technologie in de praktijk
In Nederland worden BIM-modellen in de meeste projecten inmiddels wel met openBIM-bestanden uitgewisseld. Hierin zijn keuzes te maken in wat en hoe je dat precies doet. Vaak staan die keuzen dit in een soort basis- of project-ILS of IDM (Information Delivery Manual) omschreven. Er kan bijvoorbeeld in zijn beschreven van welke aspecten van het model apart bestanden moeten worden gemaakt en in welk format dat moet gebeuren (bijvoorbeeld IFC of enig native format) en of eigenschappen geschreven moeten worden volgens de Internationale standaard, regionale- of projectspecifieke eisen. Stel dat een IFC-model van het ventilatiesysteem wordt gevraagd. Hierbij spelen allerlei variabelen een rol, die in de (3D) modelleringsapplicatie moeten worden ingesteld. De combinatie van die variabelen heet een Model View Definition (MVD). Op basis van een MVD maakt een modelleur een export vanuit de native applicatie naar een IFC-bestand. Nog niet veel mensen hebben daar al veel kennis van.
Als zo’n IFC-bestand vervolgens binnen een project wordt gedeeld, kan iemand anders dat IFC-bestand openen in zijn eigen (openBIM)software. Afhankelijk van de software wordt het model op een bepaalde manier weergegeven; de ene softwaretool laat soms andere dingen zien van een IFC-model dan de andere. Met andere woorden: softwaretools gaan standaard uit van verschillende ‘import- MVD’s. Via zo’n import-MVD schrijft de ontvangende BIM softwaretool de eigenschappen uit het IFC bestand weg naar de juiste plek, zodat ze in de tool kunnen worden gebruikt. Eigenlijk zou een ontvanger bij het importeren van een IFC moeten kunnen instellen wat hij precies wil zien, bijvoorbeeld – in het geval van het ventilatiesysteem – alleen de ventilatieroosters van een bepaald type. Veel softwaretools bieden echter nog niet de mogelijkheden om de importinstellingen aan te passen. Gevolg is dat je soms de bij de uitwisseling iets ‘kwijt raakt’. Onderstaande screenshot uit de technology roadmap presentatie van Leon van Berlo illustreert de verhouding tussen BIM Software tool, IFC en MVD en dat de uitwisseling problematisch verloopt wanneer de exporterende en de importerende softwaretools verschillende MVD’s hanteren.
Het bestaande IFC-schema is zo uitgebreid, dat geen enkele software het hele schema implementeert/ondersteunt. Een software tool implementeert daarom een deel van IFC op een specifieke manier. Dat noemen we een MVD. Vaak ondersteunt software alleen de onderdelen van het focusgebied waarvoor het is gemaakt, bijvoorbeeld voor het ontwerpen van ventilatiesystemen. Er is nu niet altijd een garantie op goede uitwisselbaarheid en gebruikers begrijpen niet altijd alle complexe instellingen. In de praktijk ontstaan vaak op maat gemaakte implementaties in software, die moeilijk zijn te onderhouden en bij wijzigingen niet gemakkelijk en snel zijn aan te passen.
Om het te versimpelen is in de nieuwe roadmap een modulair systeem bedacht. Zie onderstaand een bijbehorende slide met in het rood een IFC-kern die in alle software in basis hetzelfde kan en moet zijn. Per domein (oranje), bijvoorbeeld architectuur, ruimten, ventilatie, vliegvelden, spoorwegen, wegen, havens etc., kan een aanvulling worden gedaan binnen de internationale standaard. Daarbovenop kunnen nog regionale (donker geel) en project specifieke (licht geel) afspraken worden aangevuld.
Het vastleggen van informatie leveringsspecificaties (ILS= Exchange Information Requirements) hebben we in Nederland inmiddels onder de aandacht. Internationaal spelen natuurlijk dezelfde items. Ooit zullen de stakeholders in de bouw op uniforme wijze digitale EIR’s maken. Onderdeel daarvan zal, naast een specificatie van te leveren documenten een “Information Delivery Specification” (IDS) zijn. Daarin wordt omschreven welke aspect-data-modellen moeten worden geleverd en welke objecten daarin moeten worden opgenomen, inclusief de bijbehorende eigenschappen en relaties. In deze webinar kwam, voor mij persoonlijk, voor het eerst de term IDS tevoorschijn. Ik heb begrepen dat we deze ongeveer kunnen vergelijken met onze BIM basis ILS of ILS Ontwerp&Engineering (IDS is wellicht een betere benaming hiervoor, om verwarring met het begrip EIR te voorkomen). Op de Roadmap staat om IDS’en "machine readable" (Relatie met EN17412 Level of Informatio Need) te maken, zodat wij als BIM gebruikers/makers hier veel gemakkelijker dan nu mee om kunnen gaan en kunnen inzetten voor verschillende analyse tools en benodigde validatie berekeningen (bijvoorbeeld geluidsbelasting, brandveiligheidsanalyses).
Hier in onderstaand, met screenshots van Leon en een eigen aanvulling bij elkaar geplakte mock-up van hoe het zou kunnen werken en zie je dat je bijvoorbeeld klant specifieke machine readable IDSén kan inladen(pijl). En dat in dit menu ook IFC import en IFC export tabbladen tevoorschijn komen.
In dit Technology Roadmap webinar komt ook nog een interresant item over het via een API rechtstreeks naar ene online CDE/DMS wegschrijven van model data (dus niet meer met bestandsuitwisseling). Dit komt in een vervolg artikel aan de orde.
Enkele maanden werk zit er op voor Léon om met vele betrokkenen deze nieuwe roadmap breed gedragen vastgesteld te krijgen. Hiermee wordt de komende jaren richting gegeven aan alle software ontwikkelingen en implementaties. De ervaringen met de Nederlands ILSen zijn duidelijk leidend geweest in de toekomstige internationale roadmap. Het zou kunnen zijn dat als we onze ILSén in NL kunnen ombouwen naar Machine-Readable IDSén hier enorm veel voordeel van kunnen hebben. Er wordt momenteel een project gestart om hier zo snel mogelijk mee te starten.
Deze Webinar is te zien samen met het te downloaden rapport op www.buildingsmart.org/standards/technical-roadmap.
Heeft u vragen over de inhoud van dit blog? Neem contact op met Lex. Of stel ze aan de BIM Loket werkgroep Internationale Aansluiting.
Verslag: Lex Ransijn, in samenwerking met: Alexander Worp en Dik Spekkink.