Online Friday: '4D BIM: je extra intelligente collega’

4D BIM is veel meer dan een filmpje. Sterker nog, “Ik kan al niet meer zonder”, aldus ruim een derde van de 30 deelnemers aan de BIM Loket Online Friday van 5 juni. Na een heldere uitleg van 4D BIM consultant Stephan Klotz, werd er volop gediscussieerd en bleek een uur duidelijk te kort. Er is behoefte aan een verdiepend vervolg, én aan een standaardisatieslag van deze nieuwe werkmethodiek.

“4D BIM heeft grote meerwaarde als projectmanagementtool. Of het nu om een complex totaalproject gaat, of om specifieke vraagstukken rond de inzet van een kraan of het inrichten van een aanvoerhub”, vertelt Stephan Klotz. Op de vraag hoe hij 4D BIM definieert, zeg hij: “4D plannen is een werkmethodiek waarin je relevante projectinformatie bundelt door de ruimtelijke (3D) data en tijdgebonden (4D) data in één geïntegreerd model samen te voegen. Met andere woorden, 4D vertaalt het uitgedachte plan in een realiseerbaar plan.” 

De 4D werkmethodiek richt zich dus op het verrijken van je planning om communicatie te verbeteren, ketenpartners te betrekken en de betrouwbaarheid van je planning te verhogen. In een 4D-model combineer je CAD (BIM) data van 3D-modellen, kritieke pad planningen, planningsdata en resource data (inclusief bijbehorend materiaal, materieel, personeel, werkruimtes en de kosten), om een project virtueel te kunnen bouwen, simuleren en bekijken. 

Uit de reacties op Stephans verhaal blijkt dat eigenlijk alle cafébezoekers doordrongen zijn van de toegevoegde waarde van 4D BIM. Een derde zegt desgevraagd zelfs al niet meer zonder te kunnen. Maar is dit dé oplossing? “Nee. Of je succesvol bent met deze methodiek hangt sterk af van een aantal factoren. De echte uitdaging zit hem in het menselijk aspect, in de vraag ‘hoe jouw bedrijf en collega’s omgaan met veranderingen?’” 

De mens bepaalt 

De chat wordt ondertussen volop benut. Voor directe hulpvragen: “Ik zie ook kansen. HELP mij, want nu moet ik onze directie overtuigen met paar enthousiastelingen”, tips: “Begin klein en toon aan dat implementatie veel voordelen biedt” en vragen “Hoe moet ik als BIM-leek omgaan met kennisachterstand ten opzichte van meer ervaren projectmedewerkers?”

Na Stephans betoog volgt de prangende vraag: ‘Wat houd je tegen bij het invoeren van 4D BIM?’ Uit de antwoorden blijkt dat hier vooral meespeelt dat het lastig is om vooraf aan te geven wat het toepassen van deze werkmethodiek nu daadwerkelijk oplevert. In de chat verschijnen reacties als “Waar ga je de investering terugverdienen?” en “Wat neem je exact mee als investering? Heb je het dan puur over software, of neem je daarbij ook de investering in opleiding van bijvoorbeeld personeel mee?” 

Start met planning 

Gijs Alferink (Elecosoft) wijst op de grote voordelen van 4D BIM met het oog op je planning. “Die wordt veel transparanter. Datgene wat gepland moet worden heb je door 4D BIM visueel voor je neus, je kunt als je het goed aanpakt real time corrigeren, in plaats van achteraf op de bouwplaats. 4D BIM is je extra intelligente collega.”

Stephan reageert met de opmerking dat het wel van belang is om keuzes te maken. “Weeg vooraf goed af wat je met het inzetten van 4D BIM beoogt. Want deze methode biedt zoveel mogelijkheden, dat het gevaar groot is dat je te veel mee wilt nemen, waardoor de modellen veel te ingewikkeld worden.” Iets wat Berend Koudstaal (manager Lean&Virtueel bouwen bij Heembouw) beaamt. “Maak het niet te moeilijk. Start met het aanpassen van je planning aan de realiteit, met dagelijks aanpassen. Bij Heembouw experimenteren we al met 6 weken vooruitplannen.”  

Koudstaal is bovendien voorstander van het gezamenlijk zorgdragen voor een goede ingevulde BIMmodel (mapping), met juiste parameter posities en goede zoeksets. Een standaardisatieslag met 4D BIM. Een idee dat meerdere deelnemers benoemen, en dat veel bijval krijgt.  

“Deze sessie laat zien dat er nog veel uitdagingen zijn met betrekking tot dit onderwerp. We gaan kijken of we dit een vervolg kunnen geven met een verdiepende sessie, en hoe we als BIM Loket kunnen faciliteren bij een standaardisatieslag”, besluit gespreksleider Martijn Carlier.