“Echte innovatie krijg je als je de toepassing van standaarden stimuleert”

“Houd circa 10 procent van bijvoorbeeld een nationaal Groeifonds beschikbaar voor het beheer en het bevorderen van het toepassen van kennis en standaarden”, zo luidt het advies van BIM Loket-bestuurslid Pieter Litjens (algemeen directeur CROW) aan een nieuw kabinet. Litjens is de laatste in de rij BIM Loket-bestuurders, die de afgelopen maanden via een interview hun visie mochten geven in relatie tot open standaarden en digitalisering.

“Als kennisinstituten zorgen wij ervoor dat standaarden beheerd en doorontwikkeld worden. En we zorgen ook voor toepassingsbevordering. Heel belangrijk, want standaarden die niet goed beheerd worden verliezen hun waarde. En standaarden die niet gebruikt worden helemaal!”

“Overheid moet ook budget reserveren voor beheer en toepassing van het gebruik van kennis en standaarden”

Als ervaren bestuurder weet Pieter Litjens inmiddels waar de pijnpunten zitten als het gaat om het ontwikkelen en toepassen van kennis, ook op het vlak van digitalisering. Litjens zit in het BIM Loket bestuur namens de kennisinstellingen, is tevens lid van de BDR en was voorheen onder andere wethouder Verkeer en Vervoer van de gemeente Amsterdam en lid van de Tweede Kamer.

Budget en meerwaarde

Zijn belangrijkste ambitie als BIM Loket-bestuurslid: “Samen met andere kennisinstituten zal ik ook de komende tijd blijven hameren op het belang van voldoende budget voor het beheer en toepassingsbevordering van standaarden en andere kennis. Daarbij moeten we vooral ook laten zien wat de meerwaarde is van het toepassen van standaarden en BIM.”

Litjens is blij dat er momenteel geld wordt gestoken in ontwikkeling van nieuwe digitaliseringsconcepten en -processen. “Tegelijkertijd constateer ik dat budgetten vooral worden gebruikt om de onrendabele top van een project weg te financieren. Dan heeft iedereen het over een ‘fantastische innovatie’, Daarmee wordt het belang van goed beheer en de doorwerktermijn onderschat.”

“Nog te vaak zie ik dat iets over ‘de schutting’ wordt gezet, in de veronderstelling dat de sector het wel oppakt, en dat is meestal niet zo.”

Digital Twin

Ter verduidelijking schetst de CROW-directeur het voorbeeld van een bedrijf, dat hem onlangs een Digital Twin liet zien van een groot tunnelproject. “Een prachtig 5D BIM Model. Dan merk je dat een Digital Twin op de werkvloer vooral nog wordt gezien als een sexy 1-op-1 versie van CAD/CAM. Een model dat je vooral gebruikt in het ontwerpproces, en eventueel ook nog bij de uitvoering van een project, en dat is het dan wel zo’n beetje.”

Maar kijk je naar de kennisontwikkeling rondom Digital Twins, dan merk je dat het zwaartepunt zich aan het verleggen is naar het beheer. “Logisch, want stel dat die beheerfase 40 jaar duurt, dan weet je per definitie dat er in maatschappelijk opzicht veel verandert. Dan kom je niet uit met een statisch model. Dan heb je dynamische Digital Twins nodig, waarin je gemakkelijk zaken kunt bijhouden en aanpassen. Dat stelt je als stakeholder veel beter in staat op de langere termijn duurzaam gebruik te maken van al je assets.”

Om het oormerken van voldoende budget voor beheer en toepassingsbevordering van standaarden en andere kennis te waarborgen, probeert Litjens dit thema keer op keer op agenda’s te krijgen. “Zo heb ik erop gewezen bij een recente stakeholdersbijeenkomst van BIM Loket en doen we dat ook regelmatig vanuit de BDR. Geld voor individuele projecten is er momenteel steeds meer, maar – ik herhaal het nog maar eens – er moet ook budget vrijkomen voor de fasen daarna.”

“digiGO heeft het belang van digitalisering veel meer op de agenda gezet.”

Helderheid in governance

Sprekend over ‘individuele projecten’ verwijst Litjens ook naar digiGO. De digitaliseringsbeweging van de gebouwde omgeving, die hij zeer belangrijk vindt en die hij in 2019 van harte ondertekende: “Want met digitalisering kun je meer informeren en standaardiseren, kun je een proces efficiënter maken en kun je communicatie tussen diverse belanghebbenden sterk vergemakkelijken. Dus voor mij was het destijds snel duidelijk dat we als CROW aan moesten haken bij deze deal.”

Is hij tevreden over de stappen die sinds de ondertekening zijn gezet? “Wat ik heel erg hoop – en volgens mij hebben we daar de afgelopen maanden stappen in gezet – is dat we steeds scherper duidelijk krijgen wie nou precies wat doet en waar over gaat. Want er is veel tijd verloren gegaan aan discussies over governance.”

“Laat professionals het leeuwendeel van het werk doen!”

De komende periode zou volgens Litjens binnen digiGO en de ontwikkeling van een Digitaal Stelsel Gebouwde Omgeving (DSGO) de focus moeten liggen op de vraag: hoe zorg je er met elkaar voor dat vooral professionals kunnen sturen op ingebrachte kennis in diverse projecten? “Daarbij is het uiteraard belangrijk dat je goed kijkt naar de behoeften in de sector, maar dat moet er niet toe leiden dat er constant vanuit de zijkant vanuit allerlei politieke deelbelangen wordt bijgestuurd.”